Zasady edycji

Każdy tom Dzieł Wszystkich Oskara Kolberga stanowi oddzielny zbiór rekordów, oznaczony wspólną nazwą: DWOK[+numer tomu], np. DWOK09. Poszczególne utwory (bądź ich części lub warianty) zapisane zostały w formacie EsAC jako pojedyncze rekordy. W przypadku melodii, w których wyodrębniają się części utrzymane w różnych tonacjach, każda część została zapisana jako oddzielny rekord. Rekordy są połączone wspólną częścią sygnatury (pole SIG).

Struktura rekordu

Przedmiotem edycji są przede wszystkim zapisy muzyczne, dlatego ilość informacji tekstowych ograniczono do niezbędnych. Z pól przewidzianych dla formatu EsAC wykorzystano następujące:
CUT tytuł melodii
TRD numer tomu, strona, miejscowość
SIG pełna sygnatura utworu
KEY skrócony numer melodii, najkrótsza wartość rytmiczna, tonika, metrum
MEL zakodowany zapis melodii

Aplikacja WebEsAC automatycznie generuje dla każdej melodii pola dodatkowe, zawierające informację analityczną:
MEL_SEM przebieg melodii wyrażony w interwałach (liczba półtonów)
MEL_RAW jak wyżej, ale bez uwzględniania rytmu
NO_REP jak wyżej, dodatkowo bez powtórzeń dźwięków
RTM zapis rytmu (bez wysokości dźwięków)
SCL_DEG skala wyrażona jako sekwencja kolejnych stopni
SCL_SEM skala wyrażona jako sekwencja interwałów (liczby półtonów) między kolejnymi stopniami
PHR_NO liczba fraz w melodii
PHR_BARS liczba taktów w poszczególnych frazach
PHR_CAD dźwięki kadencyjne fraz
ACC dźwięki akcentowane melodii; w metrum prostym (2/4, 3/8, 3/4) jest to pierwsza nuta w każdym takcie; w metrum złożonym (4/4, 6/8) – pierwsza nuta w każdej połowie taktu.

Oznaczanie rekordu (pole SIG)

Identyfikatorem rekordu jest sygnatura (pole SIG). Struktura zapisu sygnatury:, np. 0100100000, obejmuje następujące informacje:
• numer tomu 2 cyfry; wyjątkowo 2 cyfry i litera (gdy w tomie wyodrębniają się 2 części o niezależnej numeracji, np. w tomie DWOK35.
• numer melodii 3-4 cyfry, w zależności od obszerności tomu.
• wariant 3 litery; chodzi wyłącznie o oznaczenia wariantów wprowadzone przez Kolberga, a obejmujące litery A-Z, w miarę potrzeby podwajane lub potrajane; w przypadku braku takich oznaczeń wpisywana jest cyfra „0”.
• część utworu – 1 cyfra; dla utworów jednoczęściowych wpisuje się „0”. Części zapisuje się jako odrębne rekordy w przypadku, gdy mają różną tonikę lub różny charakter (wokalna, instrumentalna), rzutujący na morfologię melodii i rytmu.
• wersja utworu – 1 cyfra; dla utworów mających tylko jedną wersję wpisuje się „0”. Wersje zapisuje się jako odrębne rekordy w przypadku, gdy zmiany nie dotyczą pojedynczych nut lub taktów; w tym ostatnim przypadku w polu BEM [uwagi] umieszcza się adnotację, np. Wariant t. 2: 1_2_3b__1__

Pełny zapis sygnatury obejmuje 10 znaków – wyjątkowo 11 dla tomu DWOK35 oraz dla tomów o czterocyfrowej numeracji melodii. Oznaczenia wariantów, części i wersji obejmują łącznie 5 ostatnich znaków sygnatury, co pozwala jednoznacznie odczytać wartości pozostałych oznaczeń.

Tytuł melodii (pole CUT)

Z zasady podawany jest incipit tekstu, a w przypadku melodii bez tekstu – oznaczenie „Instrumentalna”, ew. z dodanym określeniem gatunku, rodzaju tańca, okoliczności wykonania.

Określanie parametrów kodowania (pole KEY)

Pole KEY obejmuje następujące informacje:
• skrócona sygnatura melodii 5-6 początkowych znaków pola SIG
• najkrótsza wartość rytmiczna Najmniejsza wartość, jaka występuje w danym utworze, np. 04 (ćwierćnuta), 08, 16, 32
• dźwięk podstawowy w uproszczeniu jest to tonika tonacji, jej dźwięk podstawowy, w stosunku do którego obliczane są interwałowo wszystkie pozostałe
• metrum notowane standardowo: 2/4, 6/8 itd.; możliwe jest zdefiniowane kilku rodzajów metrum oraz oznaczenie „FREI” w przypadku metrum swobodnego

Przykłady prawidłowego zapisu informacji w polu KEY:

KEY[01001a.16..C.3/4]
KEY[01001..16..C.3/4]
KEY[01001..16.C#.3/4]
KEY[01001..16..C.2/4.3/4]

Uwaga: wyróżnione kropki oznaczają SPACJE.

Zapis melodii (pole MEL)

Parametry melodii (wysokości dźwięków, wartości rytmiczne) kodowane są zgodnie ze składnią kodu EsAC. Takty oddzielane są podwójnymi spacjami. Frazy zapisywane są jako oddzielne linie. Zapis utworu oddaje dwa jego parametry: zapis linii melodycznej oraz zapis rytmu.

Uwzględniane są tylko nuty wchodzące w metrorytmiczne rozliczenie taktu – nie koduje się zatem ozdobników, które pozostają poza głównym przebiegiem rytmu, ani też znaków dodatkowych (np. tryl, fermata).

Występujące u Kolberga powtórzenia melodii, ze zmienioną jej wersją, są w pełni rozpisywane.

Zmiany w melodii uwidocznione w warstwach na tej samej pięciolinii notowane są jako oddzielne wersje melodii, ewentualnie (w przypadku zmian nieznacznych) odnotowuje się je w polu BEM, np. BEM[Wariant t. 3: 1_2_3_1_].

Sporadycznie występujące w zapisach Kolberga błędy metryczne (gdy faktyczne metrum zapisu melodii różni się od wskazanego przy kluczu) i rytmiczne (oczywiste pomyłki w wartościach, niekiedy mające charakter czysto graficzny) korygowano, odnotowując ten fakt w polu BEM. Korekty dokonywano w oparciu o takty analogiczne, rozliczenie rytmu, logikę zapisu (np. korekta 1_.1_ na 1_.1)

W przypadku ewidentnych błędów w zapisie wysokości dźwięków pozostawiano melodię oryginalną, z uwagi na brak punktu odniesienia (jakim w odniesieniu do rytmu jest metrum). W rzeczywistości owe „błędy” mogą być jedynie podjętą przez Kolberga próbą wiernego oddania wykonania z fałszywą intonacją.

Zakres wyświetlanej informacji

W aplikacji WebEsAC istnieje możliwość wyboru wyświetlanych pól, a następnie zapisania wybranego zakresu rekordów z takim właśnie zakresem informacji. Ma to szczególne znaczenie w przypadku zamiaru zastosowania zbioru do dalszych badań (np. w programie MSExcel).